Czym jest BMI? Jak je obliczyć i co oznaczają wyniki?

BMI to jeden ze wskaźników, które określają prawidłowe parametry masy ciała. Każdy z nas jest inny, dlatego nie można wprost, że jeśli ktoś waży 80 kg, to ma nadwagę. Trzeba wziąć pod uwagę kilka dodatkowych czynników. Na pozór może się to wydawać skomplikowane, ale obliczenie BMI i zinterpretowanie wyniku można wykonać samodzielnie. Wyjaśniamy, czym jest BMI i jak je obliczyć.

BMI – co to jest?

BMI (Body Mass Index) to wskaźnik masy ciała obliczany jako stosunek masy w kilogramach do kwadratu wzrostu w metrach (kg/m²). Używa się go, aby szybko określić czy masa ciała plasuje się w przedziałach niedowagi, prawidłowej wagi, nadwagi lub otyłości. Można je obliczyć samodzielnie – korzystając ze wzoru lub skorzystać z internetowych narzędzi tj. kalkulator BMI.

Wskaźnik BMI ma szerokie zastosowanie w medycynie i dietetyce, ale często wzbudza kontrowersje. Nie mamy tutaj bowiem szczegółowej analizy składu masy ciała, jedynie wzrost i wagę. Dlatego samo obliczenie składnika BMI nie udzieli pełnej informacji o stanie twojego zdrowia. Musi mu towarzyszyć ocena kliniczna.

Jaki wskaźnik BMI może niepokoić?

Z pewnością ten, który będzie świadczyć o otyłości lub znacznej niedowadze. Według wytycznych WHO klasyfikacja dla dorosłych kobiet i mężczyzn jest następująca:

Reklama

• < 18,5 – niedowaga
• 18,5–24,9 – masa ciała prawidłowa
• 25,0–29,9 – nadwaga
• 30,0–34,9 – otyłość I stopnia
• 35,0–39,9 – otyłość II stopnia
• ≥ 40,0 – otyłość III stopnia (olbrzymia).

W tym miejscu warto zwrócić uwagę na fakt, że skład ciała kobiet i mężczyzn różni się od siebie. U kobiet naturalnie występuje większy procent tkanki tłuszczowej, dlatego samo BMI nie jest wyczerpującą informacją.

U osób poniżej 18. roku życia nie stosuje się sztywnych progów BMI, bo ciało zmienia się dynamicznie wraz z rozwojem. Wynik interpretuje się przy użyciu siatek centylowych odpowiednich dla wieku i płci:

• < 5. centyla – niedowaga
• –84. centyl – masa ciała prawidłowa
• –94. centyl – nadwaga
• ≥ 95. centyl – otyłość.

Kontrola masy ciała a choroby cywilizacyjne

Choć samo obliczenie wskaźnika BMI niewiele mówi o faktycznym stanie zdrowia, to jego oznaczenie może stanowić ostrzeżenie przed konsekwencjami spadków lub wzrostów wagi. Obecnie znacznie częściej mamy do czynienia ze zbyt wysokim BMI – zarówno u dorosłych, jak i u dzieci.

Otyłość jest szczególnie alarmująca, ponieważ istotnie zwiększa ryzyko rozwoju chorób cywilizacyjnych, takich jak cukrzyca typu 2, nadciśnienie, miażdżyca, zawał serca, udar mózgu czy niektóre nowotwory. Warto też pamiętać, że samo BMI nie mówi o składzie ciała – osoba z dużą masą mięśniową może mieć wynik sugerujący nadwagę, choć w rzeczywistości nie ma nadmiaru tkanki tłuszczowej. Dlatego interpretując niepokojący wskaźnik BMI, dobrze jest uzupełnić ocenę o dodatkowe pomiary, takie jak obwód talii, procent tkanki tłuszczowej czy wyniki badań laboratoryjnych, aby lepiej określić rzeczywiste ryzyko dla zdrowia.